2 - اختلال در کارکردهای روانی :
الف) رفتار: رفتارهای فرد باعث ناراحتی افراد خانواده و دیگران شده و یا آنها را در شرایط سختی قرار می دهد .
ب ) تکلم و تفکر : پرحرفی ، کم حرفی ، بی ربطی کلام و طرح صحبت های و اعتقادات نادرستی که مورد تایید دیگران نیست.
ج ) هیجانات (عواطف) : بیمار ممکن است در رابطه با شرایط خاص به شکل غیر طبیعی یا افراطی هیجانی شود ، بی موردی یا افراطی بخندد ، گریه کند یا عصبانی شود . غمگینی ، افسردگی ، سرخوشی ، ترس و اضطراب بدون دلیل و طولانی نیز دیده می شود .
د ) ادراک :بیمار ممکن است در فهم تحریکاتی که از حواس پنجگانه اش دریافت می شود ، دچار اختلال می شود و آنها را نادرست یا با سوءتعبیر دریافت کند . او می تواند چیزهایی را ببیند که وجود ندارد و یا صداهایی را بشنود که از جایی نمی آیند (توهم) .
ه ) حافظه : بیمار ممکن است ،حافظه اش را از دست داده و وقایع مهم را فراموش کند . لازم به یادآوری است که شکایتی که مردم عادی و دانش آموزان به طور مکرر از فراموشی دارند ، معمولا اختلال حافظه نیست ، بلکه اشکال در تمرکز است که ناشی از فشارها و نگرنی های روزمره یا اضطراب و افسردگی است .
و ) هوش و قضاوت : در بعضی از بیماری های روانی ، هوش و توان تصمیم گیری دچار اختلال می شود و مهارت های استدلالی فرد کاهش می یابد و در کارهای روزمره دچار اشتباهات زیاد می شود .
ز ) سطح هوشیاری : در بعضی از اختلالات روانی که بیشتر ناشی از ضایعات عضوی مغز است ، سطح هوشیاری بیمار کاهش می یابد . فرد در شناخت اطرافیان دچار اشکال شده و از نظر تشخیص افراد ، زمان و مکان اختلال پیدا می کند .
3 - اختلال در فعالیت و سایر کارکردها :
الف ) فعالیت های فردی : بیمار به نیازهای بدنی و بهداشت فردی خود توجهی نمی کند . گاهی دیده می شود که در حالت شدید بیمار پابرهنه راه می رود و یا بی جا لخت می شود .
ب ) فعالیت های اجتماعی : بیمار با خانواده، دوستان، هم کلاسی های و سایر اطرافیان رفتاری نادرست یا غریب پیدا می کند ، به دیگران توهین ، فحاشی ، اذیت و آزار و حمله می کند .
ج ) فعالیت های تحصیلی : اشکال در مطالعه، مشکل توجه و تمرکز،اشکال در یادگیری و یادآوری و امتحان ، افت تحصیلی ، ناتوانی در فعالیت های گروهی کلامی و ناسازگاری با همسالان و مربیان .